Julie Verhage
Alex Balogh
Bloomberg
Megjithëse problemet në Greqi nuk filluan të bënin lajm para vitit 2009, një numër ekonomistësh, politikanësh dhe profesorësh i panë të çarat e monedhës evropiane që në fillim të viteve 90. Ndërkohë, është me interes të theksojmë që Greqia e pati të vështirë të pranohej në monedhën e përbashkët. Greqia nuk i përmbushi kushtet për në euro më 1998 para se t’i lejohej hyrja më 2001. më poshtë janë njerëzit që mund të kenë pasur globin e kristaltë.
Wynne Godley
Ekonomisti britanik i shprehu shqetësime e tij në një artikull më 1992 në London Review of Books:
“Çfarë ndodh nëse një shtet – një “rajon” potencial në një komunitet të integruar plotësisht – pëson një prapambetje strukturore? Për sa kohë që është shtet sovran, ai mund të zhvleftësojë monedhën e vet. Pastaj mund të bëjë tregti me sukses me punësim të plotë, me kusht që qytetarët e tij pranojnë uljen e nevojshme në të ardhurat e tyre. me një bashkim ekonomik dhe monetar, kjo rrugë është e bllokuar, dhe pamja është shumë e rëndë, nëse nuk bëhen rregullime në buxhetin federal për të përmbushur një rol shpërndarjeje…
Nëse një vend ose rajon nuk ka mundësi të zhvlerësojë, dhe nëse nuk përfiton nga një sistem fiskal barazie, atëherë nuk asnjë mundësi ta ndalojë të mos vuajë një proces rënieje, i cili, në fund, çon në emigracion, si e vetmja mundësi ndaj varfërisë dhe urisë.
Arnulf Baring
Politologu gjerman ofroi një parashikim të frikshëm më 1997 në librin book Scheitert Deutschland? Ja një fragment i përkthyer:
Ata do të thonë se po subvencionojmë dembelët që dergjen në kafenetë e plazheve të Mesdheut. Bashkimi monetar, në fund, do të rezultojë në një operacion gjigant shantazhi. Kur
ne gjermanët kërkojmë disiplinë monetare, vendet e tjera do të fajësojnë për problemet e tyre financiare të njëjtin disiplinë, dhe për pasojë, ne. Më tej, ata do të na perceptojnë si një lloj polici ekonomik. Ne rrezikojmë përsëri të bëhemi më të urryerit në Europë.
Mathew Forstater
Në një artikull për Eastern Economic Journal, botuar më 1999, ky ekonomist shprehu shqetësimet e tij për të ardhmen e euros:
Nën EMU (Bashkimi Monetar Europian), nëse investitorët janë të shqetësuar për borxhin e ndonjërit shtet anëtar, ata mund të mund të blejnë borxhin e tij pa u shfaqur rrezik monetar, përderisa nuk ka ndryshim të normës së shkëmbimit të monedhës mes monedhave të vendeve anëtare. Për shkak se vendet anëtare tani janë të varur te investitorët që t’u financojnë shpenzimet, dështimi në tërheqjen e investitorëve rezulton në paaftësinë për të shpenzuar. Për më tepër, nëse të ardhurat e një vendi nuk mbajnë hapin me shpenzimet për shkak të një ngadalësimi ekonomik, investitorët me gjasë do të kërkojnë një buxhet të balancuar, kryesisht përmes shkurtimit të shpenzimeve. Me fjalë të tjera, forcat e tregut mund të kërkojnë politika fiskale pro-ciklike gjatë një recesioni, që përmbledh influenca recesionare… Edhe nëse nuk do të kishte kufizime të imponuara mbi deficitin e vendeve dhe borxhin kombëtar, struktura e EMU e bën thuajse të pamundur për një vend që të zbatojë një politikë fiskale kundër-ciklike, edhe nëse do të ekzistonte vullneti politik. Kjo ndodhe se, duke dorëzuar sovranitetin monetar kombëtar, vendet nuk janë në gjendje të ushtrojnë politika monetare dhe fiskale të koordinuara, thelbësore për një ilaç efektiv dhe të shpejtë për krizat e kërkesës periodike. Pse shtetet do ta sakrifikonin me dëshirë aftësinë të ushtrojnë politika makroekonomike të koordinuara, sidomos në një kohë kur shkalla zyrtare e papunësisë është dyshifrore dhe ka presione të dukshme delacionare?
Milton Friedman
Në një fjalë të mbajtur në Bankën e Kanadasë më 2000, laureati i çmimit Nobel tha disa fjalë të kujdesshme, kur u pyet për të ardhmen e euros
.
Mendoj se euro është në fazën e muajit të mjaltit. Shpresoj të ketë sukses, por pritshmëria ime është shumë e ulët. Unë mendoj se dallimet do të shtohen mes vendeve të ndryshme dhe tronditjet e pa sinkronizueshme do t’i ndikojnë ata.
Costas Simitis
Në dhjetor 2008, ish-kryeministri grek përmendi të dhënat ekonomike të vendit në parlamentin e Greqisë. Më vonë u zbulua që Greqia i kishte rritur rregulluar shifrat e borxhit me një seri marrëveshjesh.
“…Kredidhënësit janë të vetëdijshëm që të dhënat statistikore të paraqitura nga qeveria greke nuk kanë asnjë lidhje me realitetin… [Vendet e euros besojnë se] Greqia duhet të detyrohet të aplikojnë te FMN për para, e kështu monitorimi i ekonomisë greke bëhet përgjegjësi e FMN, dhe jo e Komisionit Europian.”
Stephanie Bell Kelton
Në një ese botuar më 2002, Kelton këmbënguli që “mundësia për stabilizim në eurozonë ishte e errët.”
Vendet që duan të konkurrojnë për statusin e kreditimit, ose të përmirësojnë kushtet e marrjes borxh, duhet të kenë orientim uljen e deficitit fiskal ose të luftojnë për mbishtesë buxheti. Në vendet ku kjo bëhet objektiv politik dominues, nuk duhet të habitemi që të shohim se i kushtohet pak vëmendje stabilizimit të prodhimit dhe punësimit. Në kontrast, vendet që përpiqen t’i shmangen parimit të financave “të balancuara” mund të zbulojnë që nuk janë në gjendje të kontrollojnë borxhe të mëdha, kundër-ciklike, ndërsa huadhënësit refuzojnë të japin kredi të mjaftueshme me kushte të dëshiruara. Derisa të bëhet diçka që t’u mundësojë vendeve anëtare të mënjanojnë këto kufizime financiare (p.sh. bashkimi politik dhe themelimi i një borxhi federal BE) ose themelimi i një institucioni kredidhënës të ri, projektuar për të ndihmuar vendet anëtare në ndjekje të një grupi politikash të gjera), mundësia për stabilizim në eurozonë duket e errët.
Margaret Thatcher
Sipas biografisë së saj, më 1990 ish-kryeministria e Mbretërisë së Bashkuar paralajmëroi se monedha e përbashkët nuk mund të përmblidhte ekonomitë e forta e dobëta bashkë. Ne patëm argumente që mund të bindin gjermanët – të cilët duhet të shqetësohen për dobësimin e politikave anti-inflacion – dhe vendet e varfra – të cilëve u duhet thënë se nuk do t’u jepet ndihmë financiare për rrjedhojë të monedhës së përbashkët, e cila do të shkatërronte ekonomitë e tyre jo eficente.
Warren Mosler
Më 2001, ky ekonomist parashikoi të metat në eurozonë sepse struktura e saj politike nuk lejon vendet anëtare individuale të menaxhojë një krizë financiare për shkak të bashkimit monetar.
Historia dhe logjika diktojnë që 12 qeveritë kombëtare të euros të ndjeshme ndaj kreditit dhe sistemi bankar do të vihen në provë. Shigjetat e tregut do të shkaktojnë krizë likuiditeti fillimisht të ngushtë, e cila do të kapë menjëherë dhe me shpejtësi gjithë sistemin e pagesave në euro. Vetëm e paevitueshmja, tani e ndaluar, ndërhyrja direkt e BQE (Banka Qendrore Europiane) do të jetë në gjendje të bëjë ringjalljen, dhe nga hiri i atij ylli të djegur do të shfaqet padyshim monedha sovrane e pavdekshme.
Randall Wray
Ky ekonomist ishte kritik ndaj strukturës së eurozonës në librin e tij më 1998, Understanding Modern Money [Të kuptosh paratë].
Nën EME, politika monetare mendohet të jetë e ndarë nga politika fiskale, me një shkallë të madhe pavarësie të politikës monetare me qëllim që të fokusohet në objektivin kryesor të stabilitetit të çmimit. Politika fiskale, për pasojë do të përmbahet shumë nga kritere që diktojnë maksimum deficit karshi GDP dhe borxh karshi normave të deficitit. Më e rëndësishmja, si e di Goodhart, ky do të jetë eksperimenti modern i parë i botës në një shkallë që do të tentojë të prishë vijën mes një qeverie dhe monedhës së saj… Siç është projektuar tani, EMU do të ketë një bankë qendrore (BQE) por nuk do të ketë degë fiskale. Kjo është njëlloj me SHBA që funksionon me Fed (Federal Reserves], por vetëm me thesare të shteteve individuale. Do të jetë sikur çdo vend anëtar i EMU përpiqet të zbatojë politikë fiskale në një monedhë të huaj; shpenzimet e deficit do të kërkojnë marrje borxhi në atë monedhë të huaj sipas diktatit të tregjeve private.